Co to jest metformina?

Spis treści

• Jak działa metformina?
• Jak się podaje metforminę?
• Jakie są skutki uboczne brania metforminy?
• Kiedy nie powinno się korzystać z metforminy?
• Co mam zrobić, jeśli zapomnę wziąć ten lek?
• Co mam zrobić, jeśli wezmę za dużo tego leku?
• Metformina i prowadzenie pojazdów
• Jak odnieść największe korzyści z tego leczenia

Metformina to jeden z najczęściej przepisywanych leków, z którego korzysta się w leczeniu cukrzycy typu 2. Należy do grupy leków znanych jako biguanidy, z których korzysta się w celu leczenia cukrzycy poprzez obniżanie poziomu glukozy (cukru) we krwi.

Zazwyczaj przepisuje się ten lek, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie wystarczają, aby kontrolować Twój poziom glukozy we krwi. Może być przepisywana jako jedyny lek, lub razem z innymi lekami na cukrzycę.

Jak działa metformina?

Metformina obniża Twój poziom glukozy we krwi poprzez poprawę reakcji Twojego organizmu na insulinę. Insulina to hormon produkowany przez trzustkę, który pomaga Twojemu organizmowi w korzystaniu z glukozy pochodzącej z węglowodanów ze spożywanego jedzenia do produkcji energii. Zmniejsza także ilość glukozy uwalnianej przez Twoją wątrobę do krwi.

Leki takie jak metformina zmniejszają objawy wysokiego poziomu glukozy we krwi (takie jak oddawanie dużych ilości moczu lub pragnienie). Długoterminowo, dobra kontrola poziomu glukozy we krwi zmniejsza ryzyko rozwinięcia się problemów z Twoimi oczami, nerkami i stopami. Metformina może także zmniejszać ryzyko choroby serca i udaru.

Metformina pomaga niektórym osobom stracić na wadze, ale nie zaleca się jej brania tylko w tym celu.

Jak się podaje metforminę?

Metformina jest zazwyczaj podawana w postaci tabletki, ale może być także w płynie. Zaczyna się ją brać w niskiej dawce (jedna lub dwie tabletki dziennie), dawka jest powoli zwiększana przez okres kilku tygodni. W ten sposób Twoje ciało przyzwyczaja się do metforminy, co zmniejsza ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych.

Jakie są skutki uboczne brania metforminy?

Metformina nie wywołuje skutków ubocznych u większości osób, które ją biorą. Jednakże dla niewielkiej liczby osób, najczęściej spotykane skutki uboczne to:

• Mdłości i wymiotowanie
• Rozwolnienie
• Ból brzucha
• Utrata apetytu

Jeśli doświadczysz tych skutków ubocznych, Twój lekarz lub pielęgniarka mogą Ci doradzić zmniejszenie dawki lub w niektórych przypadkach mogą Ci doradzić, że masz przestać brać ten lek.

Branie metforminy z posiłkami może pomóc w zmniejszeniu tych skutków ubocznych i zazwyczaj przechodzą one po kilku tygodniach.

Wersja metforminy o zwolnionym uwalnianiu, którą bierze się raz dziennie, jest czasami przepisywana osobom, które doświadczają skutków ubocznych.

Niektóre z rzadszych skutków ubocznych brania metforminy to między innymi:

• Zaburzenia smaku
• Zmniejszony poziom witaminy B12
• Niewłaściwe wyniki badania funkcji wątroby
• Wysypka na skórze
• Poważne swędzenie

Porozmawiaj ze swoim lekarzem lub pielęgniarką, jeśli doświadczysz skutków ubocznych, które nie przechodzą. Branie metforminy zostało powiązane z rzadkim schorzeniem, które nazywa się kwasicą mleczanową. Kwasica mleczanowa jest powiązana z gromadzeniem się kwasów w Twojej krwi i najczęściej spotyka ją się u osób, które zostały przyjęte do szpitala z poważną chorobą i/lub infekcją.

Ryzyko kwasicy mleczanowej jest większe, jeśli Twoje nerki nie pracują tak, jak powinny. Twój lekarz lub pielęgniarka będzie od czasu do czasu sprawdzać Twoją funkcję nerek poprzez proste badanie krwi. Twój lekarz lub pielęgniarka może Cię poprosić o zmniejszenie dawki lub odstawienie metforminy, jeśli Twoje nerki nie pracują tak, jak powinny. Metformina sama w sobie nie uszkadza nerek.

Metforminę można także przestać brać tymczasowo, jeśli zostaniesz przyjęty/-a do szpitala z jakiegoś innego powodu, lub jeśli masz wizytę w celu wykonania prześwietlenia, podczas którego zostanie Ci wstrzyknięty barwnik (kontrast).

Należy przestać brać metforminę, jeśli bardzo źle się poczujesz, zwłaszcza jeśli zaczniesz wymiotować i/lub mieć rozwolnienie i nie jesz ani nie pijesz.

Możesz ponownie zacząć brać metforminę, gdy wrócisz do swojego normalnego stanu zdrowia. Należy poinformować swojego lekarza lub pielęgniarkę w możliwie jak najszybszym terminie, że przestało się brać metforminę.

Kiedy nie powinno się korzystać z metforminy?

Metformina jest zazwyczaj przepisywana tylko osobom chorującym na cukrzycę typu 2. Leki te mogą nie być odpowiednie dla niektórych osób. Zanim zaczniesz brać metforminę, należy powiedzieć swojemu lekarzowi, jeśli:

• Zdarzyła Ci się w przeszłości reakcja alergiczna na metforminę, lub jakikolwiek inny lek
• Masz problemy z nerkami lub wątrobą
• Masz poważną infekcję
• Otrzymujesz leczenie na niewydolność serca lub miałeś/-aś zawał serca
• Masz poważne problemy z krążeniem lub trudności z oddychaniem
• Spożywasz dużo alkoholu

Metforminę można bezpiecznie brać podczas ciąży i karmienia piersią.

Co mam zrobić, jeśli zapomnę wziąć ten lek?

Jeśli zapomnisz wziąć dawkę metforminy, wtedy weź swoją kolejną dawkę o odpowiedniej porze. Nie bierz dwóch dawek naraz, aby nadrobić zapomnianą dawkę.

Co mam zrobić, jeśli wezmę za dużo tego leku?

Przedawkowanie lub wzięcie dużej ilości metforminy może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem. Objawy mogą pojawić się szybko i mogą być poważne, są to miedzy innymi:

• Ból brzucha
• Rozwolnienie
• Szybkie lub płytkie oddychanie
• Poczucie zimna
• Senność
• Zmęczenie lub osłabienie

Jeśli weźmiesz za dużo metforminy, należy natychmiast udać się na pogotowie.

Metformina i prowadzenie pojazdów

Branie metforminy nie powinno mieć wpływu na prowadzenie przez Ciebie pojazdów, jazdę na rowerze lub obsługę maszyn czy narzędzi, jeśli Twój poziom glukozy we krwi jest stabilny. Sama w sobie metformina nigdy nie obniży Twojego poziomu glukozy we krwi poniżej normy (czyli nie wywoła hipoglikemii); ale może zostać przepisana wraz z innymi lekami (takimi jak insulina lub pochodne sulfonylomocznika (np. gliklazyd), które mogą obniżać poziom glukozy we krwi.

Poproś swój zespół opieki nad chorym na cukrzycę o dalsze wskazówki lub wejdź na stronę z krajowymi wskazówkami prowadzenia pojazdów dla osób chorujących na cukrzycę.

Jak odnieść największe korzyści z tego leczenia

Bierz regularnie metforminę, chyba że Twój lekarz powie Ci inaczej. Ważne jest regularne chodzenie na wizyty w klinice.

Jeśli Twój lekarz lub pielęgniarka doradzą Ci, że należy zmienić dietę, przestać palić lub zacząć uprawiać regularne ćwiczenia fizyczne, ważne jest zastosowanie się do ich zaleceń.

Zazwyczaj, gdy bierzesz tylko metforminę, nie musisz samemu sprawdzać swojego poziomu glukozy we krwi, chyba że Twój lekarz lub pielęgniarka zalecą coś innego.