Palenie i cukrzyca

Jeśli palisz, rzucenie palenia jest jedną z najlepszych rzeczy, jakie możesz zrobić dla swojego zdrowia. Palenie jest największą przyczyną zapobiegalnych zgonów, jeden z dwóch palaczy umrze na schorzenie związane z paleniem.

Powszechnie wiadomo, że palenie prowadzi do chorób takich jak nowotwory, choroby serca i problemy z oddychaniem, na przykład przewlekła obturacyjna choroba płuc lub astma, ale jaki wpływ ma palenie na cukrzycę lub Twoje ryzyko zachorowania na cukrzycę?

Czy palenie oznacza, że jestem w grupie podwyższonego ryzyka, jeśli chodzi o zachorowanie na cukrzycę?

Ustalono jasne powiązanie pomiędzy paleniem a ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2. Nikotyna jest jednym z wielu związków chemicznych w papierosach, to przez nią palenie jest tak uzależniające. Gdy palisz, nikotyna zmienia procesy chemiczne w komórkach Twojego organizmu, tak że nie reagują one na insulinę. Nazywamy to insulinoopornością.

Insulina to hormon, dzięki któremu organizm wykorzystuje cukier ze spożywanego jedzenia jako energię i utrzymuje poziom glukozy we krwi na niezbyt wysokim poziomie. Jeśli Twój organizm zaczyna być odporny na insulinę, wtedy Twój poziom glukozy we krwi wzrośnie, przez co będziesz w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2.

A jeśli już choruję na cukrzycę?

Ponieważ przez palenie Twój organizm jest bardziej odporny na insulinę, trzeba brać więcej insuliny, aby kontrolować swój poziom glukozy we krwi. Dłuższe okresy wysokiego poziomu glukozy we krwi mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń Twoich oczu, serca, stóp i nerek, co nazywa się powikłaniami cukrzycy.

Jaki wpływ ma palenie na mój organizm?

Serce

Palenie samo w sobie zwiększa ryzyko rozwoju choroby serca, a zatem gdy połączy się je z cukrzycą, bardzo zwiększa to możliwość rozwoju schorzenia serca takiego jak zawał serca lub udar.

Zarówno palenie jak i wysoki poziom glukozy we krwi uszkadzają ściany tętnic, co może prowadzić do odkładania się w nich złogów tłuszczu. Te złogi zwężają naczynia krwionośne, przez co krążenie krwi, która przenosi po organizmie niezbędny mu tlen jest utrudnione. Jeśli naczynia krwionośne w Twoim sercu zostaną zablokowane lub nie są w stanie dostarczać wystarczającej ilości krwi do serca, wtedy zwiększa to u Ciebie ryzyko zawału serca.

Podobnie, jeśli naczynia krwionośne w Twoim mózgu zostaną zablokowane lub nie są w stanie dostarczać wystarczającej ilości krwi do mózgu, wtedy zwiększa to u Ciebie ryzyko udaru.

Oczy

Środki chemiczne w papierosach mogą uszkadzać tkanki i naczynia krwionośne w Twoich oczach. Palenie jest powiązane z rozwojem takich schorzeń jak katarakty i starcze zwyrodnienie plamki żółtej, które jest jedną z najważniejszych przyczyn utraty wzroku przez osoby mieszkające w Wielkiej Brytanii.

Jeśli poziom glukozy we krwi jest wysoki przez dłuższy okres czasu, uszkadza to naczynia krwionośne i siatkówkę, jest to obszar na tyle oka, odpowiedzialny za wykrywanie światła i przesyłanie wiadomości do mózgu, aby tworzyć obrazy.

Uszkodzone naczynia krwionośne w siatkówce mogą przeciekać i zostać zablokowane, co nazywa się retinopatią cukrzycową i może doprowadzić do utraty wzroku. Palenie znacznie zwiększa ryzyko rozwinięcia się retinopatii cukrzycowej, ponieważ do oka jest dostarczane mniej tlenu z powodu uszkodzonych naczyń krwionośnych. Palenie zwiększa zarówno Twoje ciśnienie krwi jak i poziom glukozy we krwi, przez co trudniej Ci będzie kontrolować cukrzycę.

Nerki

Palenie zwiększa ryzyko rozwoju u Ciebie choroby nerek, nawet gdy nie chorujesz na nic innego, a gdy chorujesz na cukrzycę, podwaja tempo pogarszania się stanu nerek aż do stanu niewydolności nerek. Palenie podwyższa tętno i ciśnienie krwi oraz prowadzi do odkładania się tłuszczu w Twoich tętnicach, co zmniejsza dopływ krwi i tlenu do Twoich nerek.

Wysoki poziom glukozy we krwi uszkadza także błony wokół małych naczyń krwionośnych w nerkach, co oznacza, że nie pracują tak dobrze jak powinny podczas filtrowania zbędnych produktów przemiany materii z krwi. Nazywa się to cukrzycową chorobą nerek lub nefropatią cukrzycową.

Stopy

Tak jak w przypadku opisanych powyżej powikłań, przez palenie w tętnicach odkładają się złogi tłuszczu, co zwęża lub blokuje tętnice. Gdy tętnice stają się sztywniejsze i węższe, pojawia się problem z dopływem krwi do Twoich stóp, co może doprowadzić do ran, wrzodów, gangreny i amputacji.

Palenie zwiększa także zawartość tlenku węgla w Twojej krwi. Tlenek węgla przyłącza się do Twoich czerwonych krwinek, które zazwyczaj roznoszą tlen po Twoim organizmie. Ten tlen jest potrzebny komórkom organizmu do życia i wspierania procesu leczenia, bez niego rany i wrzody nie mogą się zagoić.

Cukrzyca może uszkodzić nerwy, co prowadzi do utraty czucia, co oznacza, że możesz nie zauważyć obrażenia lub rany na swojej stopie. Zmniejszone pocenie spowodowane uszkodzeniami nerwów może doprowadzić do twardej i popękanej skóry, mogą się pojawić wrzody na stopach. Uszkodzenia nerwów mogą także, w rzadkich przypadkach, doprowadzić do osłabienia kości i mięśni, co może zmienić kształt Twojej stopy.

Czy palenie jest w jakiś sposób korzystne?

Nie ma absolutnie żadnych korzyści z palenia. Palacze mówią, że ich to relaksuje, oraz pomaga im radzić sobie ze stresem. W rzeczywistości, palenie ma wręcz przeciwne działanie. Nikotyna w papierosach jest stymulantem, czymś czego palacze łakną. Możesz poczuć pewną ulgę ponieważ tymczasowo zaspokajasz to łaknienie, ale gdy kończysz palić, Twój poziom stresu zwiększa się do większego poziomu niż przed zapaleniem papierosa.

Kolejna powszechnie wymieniana przyczyna palenia jest taka, że nie przybierasz na wadze, a palacze martwią się, że przytyją, gdy rzucą palenie. Palenie może tłumić Twój apetyt, ale to nie musi oznaczać, że jeśli rzucisz palenie to przybierzesz na wadze. Ważne jest, aby wiedzieć, co może doprowadzić do wzrostu wagi po rzuceniu palenia, tak że możesz się przygotować, aby tego uniknąć.

• Palenie przyspiesza Twój metabolizm, a zatem Twoje ciało szybciej spala kalorie. Gdy rzucisz palenie, będziesz musiał/-a spożywać mniej kalorii. Aby utrzymać swój metabolizm na wysokim poziomie, regularnie uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
• Palenie przytępia Twoje kubki smakowe, więc gdy rzucisz palenie, jedzenie będzie lepiej smakowało i możesz odczuwać łaknienie jedzenia produktów bogatych w cukier. Przygotuj zdrowe przekąski, na przykład owoce, orzechy lub pokrojone warzywa, tak aby mieć je pod ręką i aby nie kusiły Cię przekąski bogate w cukier.
• Możliwe jest, że pomylisz głód nikotynowy ze zwykłym głodem i będziesz jeść, aby się rozproszyć. Upewnij się, że bierzesz wszelkie leki pomagające w rzuceniu palenia, które zostały Ci przepisane, aby stłumić wszelkiego rodzaju łaknienie.
• Niektórym osobom brakuje gestu podnoszenia papierosa do ust, zastępują to więc częstszym jedzeniem. Spróbuj znaleźć coś, czym możesz zająć ręce, co zastąpi Ci gest podnoszenia papierosa do ust.

Dlaczego powinienem / powinnam rzucić palenie?

Jest wiele przyczyn, aby rzucić palenie, od poprawy stanu zdrowia, poprawy stanu zdrowia osób w Twoim otoczeniu, oraz stanu Twojego konta w banku! Nigdy nie jest za późno, aby rzucić palenie, rzucanie palenia ma korzyści dla osób w każdym wieku.

Zdrowie

Korzyści z rzucenia palenia dla Twojego stanu zdrowia są ogromne i natychmiastowe:

• 20 minut: obniża się Twoje tętno i ciśnienie krwi
• 12 godzin: poziom tlenku węgla we krwi wraca u Ciebie do normy
• 3 miesiące: poprawia się Twoje krążenie i funkcjonowanie płuc, zmniejsza się ryzyko zawału serca
• 9 miesięcy: będziesz w stanie łatwiej oddychać i mniej kaszleć
• 1 rok: Twoje ryzyko choroby serca zmniejszyło się o 50%
• 2 – 5 lat: Twoje ryzyko zachorowania na raka ust, gardła, przełyku i pęcherza zmniejszyło się o 50%. Twoje ryzyko udaru także się zmniejszyło, do takiego samego poziomu, co poziom ryzyka osoby niepalącej
• 10 lat: Ryzyko tego, że umrzesz z powodu raka płuc zmniejszyło się o połowę, zmniejszyło się też ryzyko raka nerek lub trzustki
• 15 lat: Twoje ryzyko rozwoju choroby wieńcowej serca jest takie samo, co osoby niepalącej

Po rzuceniu palenia zauważysz, że masz więcej energii, ponieważ poprawi się Twoje krążenie krwi. Uprawianie ćwiczeń fizycznych także będzie dużo łatwiejsze, ponieważ będziesz w stanie łatwiej oddychać i mniej kaszleć. Wydajność Twoich płuc poprawi się o 10% w ciągu 9 miesięcy od rzucenia palenia.

Płodność

Mężczyźni i kobiety, którzy palą, mają częściej problemy z płodnością, ponieważ związki chemiczne w papierosach mogą uszkodzić komórki jajowe i spermę. Na szczęście te uszkodzenia są odwracalne, rzucenie palenia zwiększy szanse poczęcia i stworzenia zdrowego dziecka.

Wygląd

Palenia pozbawia Twoją skórę tlenu i składników odżywczych, co prowadzi do przebarwień na skórze, plam starczych oraz niszczenia kolagenu i elastyny, które dają Twojej skórze siłę i elastyczność. Rzucenie palenia spowalnia procesy starzenia skóry i pojawiania się zmarszczek.

Zauważysz także różnicę w wyglądzie swoich zębów i dziąseł. Palenie może zabarwić Ci zęby i doprowadzić do choroby dziąseł, przez co zęby wypadają, a oddech brzydko pachnie.

Kwestie finansowe

Z powodu poważnych konsekwencji, jakie ma palenie na Twój stan zdrowia oraz na państwową służbę zdrowia, na papierosy nałożony jest duży podatek, ponieważ rząd próbuje ograniczyć ich konsumpcję. W chwili obecnej średni koszt paczki 20 papierosów to £10,80, a zatem jeśli palisz 10 papierosów dziennie, będzie cię to kosztowało £37,80 tygodniowo. W przeliczeniu za cały rok wynosi to trochę mniej niż £2000, a za 10 lat – niemal £20 000.

Koszt jest powalający i co roku idzie w górę, ponieważ podatek za tytoń rośnie znacznie powyżej stopy inflacji.

Jakie mogę otrzymać wsparcie w rzucaniu palenia?

Dobre wieści są takie, że możesz otrzymać dużo wsparcia w rzucaniu palenia. Wiele osób udaje się najpierw do swojego lekarza rodzinnego lub specjalisty służby zdrowia. Mogą oni skierować Cię do lokalnych programów, na które można uczęszczać za darmo, które są prowadzone przez doradców – specjalistów, którzy pomogą Ci znaleźć najlepszy sposób na rzucenie palenia.

Czasami mogą to być spotkania grupowe lub spotkanie indywidualne z doradcą ds. rzucania palenia. Ogólnie masz czterokrotnie większą szansę na rzucenie palenia na dobre, jeśli zaangażujesz się w pracę z wydziałem rzucania palenia państwowej służby zdrowia (ang. NHS Stop Smoking Service), który może Ci zaoferować różnego rodzaju leczenie. Aby sprawdzić, jakie usługi wydziału rzucania palenia są dostępne w Twojej okolicy, wpisz swój kod pocztowy w okienko wyszukiwania na stronie internetowej NHS Smokefree.

Żyjemy w erze cyfrowej, a zatem istnieje wiele narzędzi cyfrowych, z których można korzystać, aby rzucić palenie. Zajrzyj na stronę internetową NHS Smokefree, która zawiera wiele informacji, można stworzyć swój osobisty plan rzucania palenia. Oferują oni także aplikację Smokefree, którą można ściągnąć za darmo w App Store i Google Play.

Porady, które pomogą Ci rzucić palenie

Podjęcie decyzji, że rzucasz palenie jest pierwszym wielkim krokiem, który musisz zrobić, poniżej zebraliśmy kilka porad, które pomogą Ci na Twojej drodze do niepalenia:

• Wyznacz datę: Wyznaczenie daty daje Ci czas na przygotowanie się i zwiększa Twoje szanse udanego rzucenia palenia. Spróbuj wybrać taki dzień, kiedy będziesz w stanie unikać sytuacji, w których odczuwasz pokusę, aby zapalić, na przykład w pubie lub innych miejscach, gdzie osoby w Twoim otoczeniu będą palić. Wyznaczenie daty z wyprzedzeniem daje Ci czas na pozbycie się wszelkich papierosów, zapalniczek lub zapałek oraz na zaangażowanie się w pracę z wydziałem rzucania palenia, który będzie udzielał Ci wsparcia, gdy rzucisz palenie
• Pamiętaj, dlaczego rzucasz palenie: Przypominanie sobie, dlaczego chcesz rzucić palenie pomaga w utrzymaniu motywacji. Zapisanie tych przyczyn i spoglądanie na tę listę za każdym razem, gdy czujesz, że chcesz sobie zapalić, może być świetnym sposobem na oparcie się tej pokusie.
• Wydział rzucania palenia (ang. Stop Smoking Services): Podejmij pracę ze swoim lokalnym wydziałem rzucania palenia, tak aby mogli oni przygotować najlepszy dla Ciebie plan rzucania palenia. Jeśli wolisz to zrobić samodzielnie, wtedy świetna będzie aplikacja Smokefree, ponieważ da Ci wsparcie przez komórkę, porady ekspertów i plan na 4 tygodnie dopasowany do Twoich potrzeb, codziennie będziesz otrzymywać także wiadomości pełne wsparcia.
• Zaplanuj, co zrobisz, gdy zaczniesz odczuwać głód nikotynowy: Każdy ma na to swoje własne sposoby, może to być nikotynowa terapia zastępcza lub rozpraszanie się poprzez zwiększoną aktywność. Dobrze jest o tym pomyśleć zanim rzucisz palenie, tak że będziesz mieć przygotowaną strategię postępowania, aby radzić sobie w sytuacji, jeśli zaczniesz odczuwać głód nikotynowy.

A co z paleniem e-papierosów?

E-papieros to urządzenie, która pozwala na wdychanie nikotyny w formie oparów, a nie dymu, nie zawiera tytoniu i nie produkuje substancji smolistych czy tlenku węgla. Działa poprzez podgrzewanie roztworu, znanego jako e-płyn, który zawiera nikotynę, środki aromatyzujące i glikol propylenowy i/lub glicerynę roślinną.

Wiele osób w Wielkiej Brytanii rzuciło palenie poprzez korzystanie z e-papierosów. Korzystanie z e-papierosa może pomóc Ci w radzeniu sobie z głodem nikotynowym, ponieważ możesz wybrać to, jak silny będzie roztwór nikotyny w Twoim e-płynie i z upływem czasu możesz to zmniejszyć. E-papierosy nie są w chwili obecnej dostępne na receptę poprzez państwową służbę zdrowia, ale jest wiele specjalistycznych sklepów sprzedających e-papierosy, które możesz odwiedzić osobiście, albo kupować ich produkty przez internet.

Jak bezpieczne są e-papierosy?

W Wielkiej Brytanii istnieją bardzo surowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa i jakości e-papierosów. Nie są one zupełnie pozbawione ryzyka, ale chociaż długoterminowe skutki korzystania z e-papierosów nie są za bardzo znane, to duże organizacje, takie jak zdrowie publiczne w Anglii (ang. Public Health England), Brytyjskie Stowarzyszenie Medyczne (ang. British Medical Association), oraz College Królewski Lekarzy Rodzinnych (ang. Royal College of General Practitioners) oceniły, że e-papierosy są co najmniej o 95% mniej szkodliwe. Nie ma także jak dotąd żadnych dowodów na to, że palenie e-papierosów jest szkodliwe dla innych osób w otoczeniu palacza, czyli odwrotnie niż w przypadku palenia tytoniu, gdzie bierne palenie jest bardzo szkodliwe dla stanu zdrowia innych osób.